شوخي با موسيقي ايراني

استاراکادمی

آلبوم «شوخي» كاري از پيمان خازني برداشتي تلفيقي از تار وپيانو است.

خازني از 5‌سالگي نواختن سه‌تار و از 7‌سالگي نواختن تار را شروع كرده‌است. در سن 8‌سالگي نزد كيوان ساكت نوازندگي تار را ادامه داد. به‌تدريج به نوع ساز‌زدن كيوان ساكت علاقه‌مند شد. او درباره اين آلبوم مي‌گويد: «سال‌ها نزد كيوان ساكت ساز مي‌زدم. به‌تدريج به ذهنيت و فكر او كه نو و امروزي بود، علاقه پيدا كردم. چند سال روي اتودهاي او تمرين مي‌كردم. بعد از مدتي سعي كردم كه اتودهاي جديدي را آهنگسازي كنم.»

خازني در 15 سالگي اتودهايي از خودش را تمرين مي‌كرد و روزي 10 تا 15‌ساعت براي زدن هر اتود وقت مي‌گذاشت.

او با سازهاي متعددي اين كار را ادامه داد. تركيبي از پيانو- تار، تار-گيتار كلاسيك، گيتار- قانون و سازهاي ديگر:«سازها را كنار هم گذاشتم. تار شخصيت ملودي پرداز دارد و در كنار پيانو آنچه مدنظرم بود را جواب داد. بعد از تجربه و اتودهاي متعدد به اين نتيجه رسيدم كه اين اتودها را به شكل آلبوم در بياورم.»

7 قطعه آلبوم شوخي از بين 40‌قطعه انتخاب شده‌است. نام آلبوم براساس قطعه اول انتخاب شده‌است. خازني درباره اسم اين آلبوم مي‌گويد: «اين اثر با توجه به سبك نواختن در نواختن تار براي من آهنگساز اثري متفاوت است.

در انتخاب اسم آلبوم به اين فكر نكردم كه ممكن است اين اسم، آلبوم را زير سؤال ببرد. در حقيقت به اين كار با نگاه سنتي نگاه نكردم بلكه سعي كردم با نگاه مدرن‌ نگاه كنم و به همين دليل اين اسم را انتخاب كردم.»

اين آلبوم علاوه بر اينكه به كيوان ساكت تقديم شده‌است، ياد‌آور كارهاي كيوان ساكت هم هست؛ يعني برخلاف آنچه در مقدمه آلبوم در نوآوري آورده شده‌است، مخاطبان موسيقي اين شكل تلفيق را در كارهاي كيوان ساكت ديده‌اند.

شايد بتوان گفت كه اين كار در ادامه كارهاي كيوان ساكت است. خازني نظر ديگري درباره نوآوري دارد: «براي نخستين بار از تارانتلا (از شناخته‌ترين فرم‌ها در موسيقي ايتاليا) براي نواختن تار استفاده شده‌است؛ يعني من اين فرم را براي تار ترجمه كردم و براساس آن آهنگسازي كردم؛ همچنين استفاده از پيانو كه وام گرفته از موسيقي جاز است و تار راهمراهي مي‌كند. از طرف ديگر از گام منسوخ شده موسيقي كليسايي استفاده كردم. به عبارت ديگر من اين گام را براي تار بازسازي كردم كه اين نكات گفته شده، براي نخستين بار اتفاق افتاده‌است.»

گرچه نوآوري در موسيقي رديفي ايران با مخالفت‌ و موافقت روبه‌رو بوده است اما خازني مي‌خواسته كه محصول نهايي زاييده افكار و انديشه‌هاي خودش باشد: «هميشه در طول تاريخ هنر چه در ايران و چه در دنيا، با نوآوري مخالفت شده‌است. از زاويه يك فرد سنتي، سنت تغييرناپذير است و بايد به آن نگاهي را داشت كه از ابتدا بوده‌است.

اما نوانديشان و نوآوران معتقدند كه اثري كه براي 100سال پيش ساخته شده، متعلق به همان دوره است و براساس نيازهاي آن دوره نوشته شده‌است. براساس اين نگاه اگر قرار باشد كه براي اجتماع امروزي استفاده شود بايد براساس نياز اجتماع امروزي تغيير كند.»